Kadın sağlığı açısından önemli belirtilerden biri olan cinsel ilişki sonrası kanama (postkoital kanama), sıklıkla göz ardı edilse de kimi zaman ciddi rahatsızlıkların ilk habercisi olabilir. Bu durum, yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik ve sosyal etkiler de yaratabilir.Kadınların yaşam kalitesini düşürebilen, ilişkilerde stres ve kaygıya neden olabilen bu sorun; altta yatan nedenin tespit edilip, doğru şekilde yönetilmesi ile kontrol altına alınabilir.
Postkoital kanama, adet dönemi dışında, doğrudan cinsel birleşme sonrası vajinadan gelen kanamalardır. Bu kanamalar tek seferlik olabileceği gibi, tekrarlayan şekilde de görülebilir. Her tekrar eden kanama ciddi bir nedenin belirtisi olmayabilir, ancak mutlaka ciddiyetle ele alınmalıdır.
- Hafif lekelenme şeklinde olabilir.
- Pembe, kırmızı ya da kahverengi tonlarında olabilir.
- İlişki sırasında veya sonrasında meydana gelebilir.
- Kısa sürebileceği gibi birkaç saat devam da edebilir.
Cinsel İlişki Sonrası Kanamanın Olası Nedenleri Nelerdir?
Cinsel ilişki sonrası kanamaların nedenleri çok geniş bir yelpazeye yayılır. Bunlar basit fizyolojik nedenlerden jinekolojik kanserlere kadar değişebilir.
Fizyolojik ve Mekanik Nedenler
- İlk Cinsel Deneyim: Bekâretin bozulması (hymenin yırtılması), çoğu zaman kanamayla birlikte olur. Bu, genellikle fizyolojik ve geçici bir durumdur. Bazı kadınlarda ise kızlık zarı daha elastik olduğu için hiç kanama da olmayabilir.
- Vajinal Kuruluk ve Yetersiz Kayganlık: Cinsel uyarılmanın yetersiz olduğu durumlarda vajina yeterince kayganlaşmaz. Vajinal duvarlarda sürtünmeye bağlı mikro yırtıklara, mukozal tahrişe, dolayısıyla kanamaya neden olabilir. Bu tür kanamalar daha çok östrojen eksikliği olan menopoz sonrası dönemdeki kadınlarda görülür.
- Sert veya Travmatik İlişki: Uygun olmayan pozisyonlar, hızlı penetrasyon ya da yetersiz ön sevişme sonucunda vajina veya rahim ağzı (serviks) travmatize olabilir. Bu durum genellikle geçici bir kanamaya neden olur.
Enfeksiyonlar
- Vajinit: Mantar enfeksiyonu (Candida), bakteriyel vajinozis veya trikomonasvajiniti gibi durumlarda vajinal doku hassaslaşır ve kolay kanar hale gelir. Akıntı (kötü kokulu, sarı-yeşil ya da beyaz peynir kesiği gibi),vajinal kaşıntı, yanma hissi, servisit (Rahim Ağzı İltihabı) gibi belirtiler eşlik eder.
- Servisit (Rahim Ağzı İltihabı): En sık nedenlerinden biri Chlamydia ve Gonore gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardır. Servikal dokuda iltihaplanma ve kırılganlık oluşur. Kanama ile birlikte ağrı, akıntı ve idrar yakınmaları da olabilir.
- Pelvikİnflamatuar Hastalık (PID): Üreme organlarının yaygın enfeksiyonu olarak tanımlanır. Özellikle ilişki sonrası derin pelvik ağrı ve kanama görülebilir.
Anatomik Yapısal Problemler
- Servikal Polipler: Rahim ağzında gelişen iyi huylu et beni benzeri çıkıntılardır. Kan damarından zengin oldukları için kolayca kanayabilirler.
- EndometrialPolipler:Rahim iç zarında oluşan küçük oluşumlardır. Cinsel birleşme sonrası uyarı ile kanama yapabilirler.
- Miyomlar: Rahim kas tabakasından gelişen iyi huylu tümörlerdir. Özellikle rahim içi boşluğa yerleşen (submuköz) miyomlar ara kanamalara ve ilişki sonrası kanamalara neden olabilir.
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar (CYBH)
- Chlamydiatrachomatis
- Neisseriagonorrhoeae
- Trichomonasvaginalis
- Herpessimpleks virüsü
Bu enfeksiyonlar, rahim ağzında inflamasyona ve hassasiyete neden olarak ilişki sonrası kanama yapabilir.
Kanser ve Prekanseröz Lezyonlar
En ciddi nedenlerden biri, rahim ağzı kanseridir. Bu nedenle cinsel ilişki sonrası tekrarlayan ve açıklanamayan kanamalar mutlaka araştırılmalıdır.
- Vajina kanseri
- Rahim (endometrium) kanseri
- Vulva kanseri özellikle ileri yaşlarda postmenopozal kadınlarda dikkate alınmalıdır.